Friday, June 5, 2009

წაწლობა – სწორფრობა

ilia WavWavaZis saxelobis saxelmwifo universitetis

mecnierebisa da xelovnebis fakultetis

11-4 jgufis studenti:

KonofriSvili TinaTini


referati

Tema: tradiciebi

wawloba-sworfroba

Tbilisi

2009 w.



Sesavali

saqarTveloSi bevri saintereso tradicia arsebobs. zogi imdenad Zvelia, rom masze informaciis Sekreba Zalian did sirTules warmoadgens. maT ricxvs miekuTvneba fSav-xevsuruli wes-Cveuleba wawloba-sworfroba. man Cemi yuradReba ramdenime wlis win miiqcia. Aam referatis wyalobiT ki momeca saSualeba gavcnobodi da, SeZlebisdagvarad, Cavwvdomodi mas. wawloba-sworferoba Zalian rTuli sakiTxia, Sesabamisad bevrs ar SeuZlia misi swored gageba an ubralod siRrmiseulad ar ukvirdeba mis fesvebs. Bbevri mwerali Tu mecnieri mizezTa gamo SecdomaSia Seyvanili da damaxinjebuli formiT cdilobs mis gacnobas mkiTxvelisaTvis (referatSi konkretulad Sevecdebi amis magaliTebiT Cvenebas). vfiqrob, swored aman gamoiwvia tradiciis araswori gageba.veb-gverdze statistikuri monacemebi aRmovaCine, TuU ras Ffiqroben adamianebi wawloba-sworfrobis Sesaxeb. ( www.forum.ge)


kargia-35%

ra saSinelebaa-36%

eg ra aris-29%


Tavidan mec megona, rom es tradicia qarTul mentalitetSi ar jdeboda, magram roca CavuRrmavdi da Temas gavecani, masSi Zalian didi sibrZne aRmovaCine.



wawloba-sworfroba

tradicia istoriulad Camouyalibebeli Taobidan Taobas gadacemuli wes-Cveulebebi,Yyofaqcevis normebi da Sexedulebebia.(enaTmecnierebis instituti ,,qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni” erTtomeuli, 1990 w)

yvela wes-Cveulebas Tavisi warmoSobis istoria gaaCnia. TiToeul tradiciaSi im kuTxis suli gamoixateba, romelSic igi arsebobs. Uuxsovari droidan fSav-xevsureTi barisagan gansxvavebulad cxovrobda. Sesabamisad tradiciebic barisagan gansxvavebuli aqvs. wawloba-sworfroba misi wes-Cveulebaa. wawloba am tradiciis fSavuri dasaxelebaa, xolo xevsurebi mas sworfrobas uwodeben. ,,wawali-dobili, nadobi” (gazeTi ,,iveria” 1900w, 20ivlisi, #156)

Cemi azriT, sworfroba-wawlobis wyalobiT qal-vaJi bevr sulier tanjvas ganicdian. Mme momwons es wes-Cveuleba. vfiqrob, misi wyalobiT adamainebi swor urTierTobas swavloben da namdvil siyvaruls ganicdian, yvelanairi angarebis gareSe uyvardaT erTmaneTi. Aam gadmosaxedidan bevri adamiani mas egreT wodebul ,,boy friend-girl friend” –Tan avlebs paraleles, Tumca es swori ar aris, vinaodan maTi urTierToba fizikur siaxloves ar gulisxmobda. Aamas uamravi litereatura adasturebs da faqtebis meSveobiT Sevecdebi mis Cvenebas.

es tradicia, upirvelesad, WeSmariti siyvarulisTvis arsebobda. Cemi azriT, platonuri gulisxmobs sulier miswrafebebze damyarebul siyvaruls,is gamoricxavs xorciel ltolvas. xSirad ismis kritika imis Taobaze, rom is Tanamedrove cxovrebaSi ganuxorciebelia. vfiqrob, marTalia da amas faqtebic adasturebs,faqti imisa rom wawloba-sworfroba 21-e saukuneSi aRar arsebobs.

s.makalaTias cnobiT wawloba-sworfroba aramcTu mecnierulad Seuswavleli, aramed maTi mTliani aRweriloba dRemde ar arsebobs.. (s. makalaTia ,,fSavuri wawloba da xevsuruli sworfroba”- 1925 w).

wawloba-sworfroba, pirvel yovlisa, erTmaneTis mowonebasa da trfobazea damyarebuli. Tu qals vaJi moewoneba an piriqiT, isini erTmaneTs da-Zmobas ucxadeben. wawloba-sworfrobis namdvili saxe aseTi iyo: Seyvarebulebi yoveldRiurad naxulobdenen erTmaneTs ,dadiodnen yvelgan sadac surdaT ,iyvnen erTad ramdenxansac surdaT da aranairi SezRudva ar hqondaT. Tumca garkveuli drois Semdeg am tradiciam saxe dakarga da gansxvavebuli formiT warmodga.rasac vaJa-fSavelas sityvebi adasturebs: ,,axlos cxovrebis siom wawlobac garhyvna dRes am da-Zmobas bevri cudi emCneva, Zvel droSi rogorc moxucebulebi ambobdnen, rusTaveluri mijnuroba yofila, dRes ki sayvarlad gadaaqciao”. (s.makalaTia ,,eTnografiuli masalebi” ) s.makalaTia saxeSecvlil tradiciaze uamrav cnobas gvawvdis, rom wolisas qal-vaJi erTmaneTs xelebiT exebodnen (s.makalaTia ,,fSavuri wawloba da xevsuruli sworfroba” 1925 w) Tumca es ukve dakninebuli tradiciis aRweraa.eTnografiuli masalebis ararsebobam bundovani da ukuRmarTi warmodgena Seqmna. Aamis naTeli magaliTia misi araadeqvaturi asaxva mxatvrul literaturaSi, ramac kritika daimsaxura. (mxedvelobaSi maqvs m.javaxiSvilis ,,TeTri sayelo” da a.oCiauris gamoxmaureba im pasaJze ,sadac mwerali sworfrobis saxeliT ararsebul ,warmosaxviT rituals aRwers ) (n.baliauri ,,miTosuri samyaro“) ,,sworfrobis rituali sruliad gamoricxavs qal-vaJTa Soris fizikur siaxloves” (z.kiknaZe “miTosuri samyaro” gamomcemloba ,,inteleqti” 2003 w). ,,sworfrobis sulieri, rogorc amboben ,,platonuri” SeoZleba iTqvas ,erTgvari asketuri,miseburi gamWriaxobiT amoicno gr.robaqiZem” (gr.robaqiZe ,,Serisxulni” tomi me-2) moTxroba ,,engadis” mTavari personaJI giorgi valuevi eqspediciis wevrebs xevsureTSi gahyveba, iq gaicnobs adamians,romelTanac ise daaxlovdeba, rom Zmobas Seficaven erTmaneTs. ,,davZmobildiT da TiTqos Cveni bedi erTi gziT waremarTa”. (gr.robaqiZe ,,engadi”) iq moewoneba Zmadnafici mgelukas biZaSvili, romelic Semdgom misi sworferi gaxdeba,mTavari personaJisaTJis ucxo ram aRmoCda es tradicia.

vfiqrob,swored giorgisa da mzeqalas siyvarulia imis naTeli magaliTi, Tu ra aris sworfroba-wawloba .maT erTmaneTi uangarod,wrfelad,platonurad SeuyvardaT.swored maT amoicnes am tradiciis WeSmariti arsi. erT-erTi brZeni xevsuri giorgisTan saubrisas ambobs: ,,iwvod mxolod”.

,,bunebam ra Rone iRona” wers vaJa-fSavela,ra ostataoba ixmara, sTqva: ,,modi fSavel qals am turfa ias, radgan silamazis mokle vada aqvs, siamovnebiT gavatarebinoT, Caudva mosiyvarule platonuri siyvaruliT gamsWvaluli guli vaJkacisadmi, vinc mas moewoneba” (TuiTi qevin ,,wawlobis etimologiisa da uZvelesi sazogadoebrivi mniSvnelobisaTvis”.qarTuli enis kaTedra 1998-#4 gv 18-24) analogiuri Sinaarsis matarebelia k.gamsaxurdias ,,didostatis marjvenas” erT-erTi personaJis Sorenas sityvebi: ,,ojaxi qmars, xolo siyvaruls ki qalis guli irCevs”.

wawlebma da sworfrebma icodnen, rom colad sxvas unda gahyolodnen, amitom Seguebulebi iyvnen am faqts da sayvareli adamianis kargad yofniT kmayofildebodnen, amis fonze me gavixseneb erT-erTi poetis sityvebs: ,,me mixaria rom Sen arsebob, ra Cemi saqmea visi xar”

miuwvdomeli, auxdeneli da saocnebo rac aris, is arasodes cvdeba da xundeba. maT Cumad, lamazad, mTeli cxovreba uyvardaT erTmaneTi. Ggr.robaqiZis ,,engadSi” kargad Cans, mTavari personaJi or xnier wawals gadaawydeba,romlebic Zvel dros ixsenebdnen ,,moxucebulebi igoneben yvarobis dReebs” (gr.robaqiZe ,,Serisxulni” tomi me-2 ,,engadi”)

Cemi azriT, es tradicia adamianebs TviTgamorkvevaSi exmareboda,dRes bevri imitomac qorwindeba, rom kocnisa da moferebis gemo gaigos,Semdeg aRmoaCenen, is ar hyavT gverdiT vinc sWirdebaT. Uupirvelesad vfiqrob ki imas isaxavda miznad, rom cxovrebis am erTferovan oromtrialSi mudam hyoloda satrfialo da saocnebo, stimuli-maradul tkivilad da sixarulas gadarCenili ocneba-akrZaluli siyvaruli, romlis mogonebac gaulamazebdა.

.cxovrebs da amiT siyvarulsac ukvdavyofda.
bibliografia

1)gazeTi ,,iveria” 1900 w
2)s. makalaTia ,,fSavuri wawloba da xevsuruli sworfroba”
3)www.forum.ge
4)s.makalaTia ,,eTnografiuli masalebi”
5)n.baliauri ,,sworfroba xevsureTSi”
6)gr.robaqiZis ,,engadi”
7)TuiTi qevin ,,wawlobis etimologiisa da uZvelesi sazogadoebrivi mniSvnelobisaTvis”.
8)k.gamsaxurdia ,,didostatis marjvena”
9)z.kiknaZe ,,engadis” miTosuri samyaro
10)enaTmecnierebis instituti ,,qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni”

Mazda RX-8




bird from paper